How-To: เทคนิค "ต่อเสา" ในงานบ้าน | เทเสาสูงอย่างไรให้ได้คุณภาพ ไม่เป็นโพรง
- Kallaya Tanthawoo
- 14 ก.ย.
- ยาว 2 นาที
หลายคนอาจคุ้นเคยกับความคิดที่ว่าการเทคอนกรีตที่ดีคือการเทให้ต่อเนื่องในครั้งเดียวจบ เพื่อให้โครงสร้างไร้รอยต่อและแข็งแรงที่สุด แต่ในงานเทเสาสูงที่มีความเสี่ยง โดยเฉพาะในงานบ้านทั่วไป วิศวกรหน้างานกลับเลือกที่จะ "ต่อเสา" หรือ "แบ่งเท" วิธีการที่ดูเหมือนจะสร้างจุดอ่อนให้กับโครงสร้างนี้ คือสุดยอดเทคนิคในการควบคุมคุณภาพจริงหรือ?
บทความนี้จะมาแสดงเทคนิค และเปลี่ยนเรื่องที่หลายคนกังวลให้กลายเป็นคู่มือฉบับสมบูรณ์ ที่จะสอน "วิธีการต่อเสาเทเสาสูงให้ได้คุณภาพ ไม่เกิดโพรง" โดยใช้เทคนิคการต่อเสาอย่างถูกหลักวิศวกรรม จาก Case Study หน้างานจริงของเราครับ
ความท้าทายของโครงการนี้คือเสาที่มีหน้าตัดค่อนข้างเล็กเพียง 20x20 ซม. แต่มีความสูงถึง 4.30 เมตร การตัดสินใจเทคอนกรีตทั้งหมดในครั้งเดียว มีความเสี่ยงสูงมากที่จะเกิดปัญหา "คอนกรีตเป็นโพรง" (Honeycombing) บริเวณโคนเสา เนื่องจาก:
หน้าตัดที่แคบและแออัด: ด้วยขนาดเสาที่เล็กและมีเหล็กเสริมอยู่ภายใน ทำให้มวลคอนกรีตไหลลงไปได้ยาก หินซึ่งเป็นส่วนผสมที่หนักที่สุดอาจไปกระจุกตัวและขวางทางเดินของน้ำปูนได้
การแยกตัวของคอนกรีต (Segregation): เมื่อเทจากที่สูงเกินไป หินจะตกลงไปถึงด้านล่างเร็วกว่าส่วนผสมอื่น ทำให้เนื้อคอนกรีตไม่เป็นเนื้อเดียวกัน
การจี้คอนกรีตที่ไม่มีประสิทธิภาพ: การใช้เครื่องจี้คอนกรีตเพื่อไล่ฟองอากาศในเสาที่สูงและแคบนั้นทำได้ยากมากที่จะมั่นใจได้ว่าแรงสั่นสะเทือนจะลงไปถึงโคนเสาได้อย่างทั่วถึง
แบบแปลนโครงสร้างแสดงความสูงเสา 4.3 ม. เสามีขนาด20x20ซม.
ด้วยความเสี่ยงเหล่านี้ การเลือกที่จะสร้าง Construction Joint จึงไม่ใช่ข้อผิดพลาด แต่เป็น "เทคนิคการควบคุมคุณภาพ" ที่เราตั้งใจเลือกใช้
Construction Joint หรือ "รอยต่อขณะก่อสร้าง" คือ รอยต่อที่ถูก "วางแผน" และ "ตั้งใจ" สร้างขึ้น เพื่อแบ่งการเทคอนกรีตออกเป็นส่วนๆ ครับ โดยวิศวกรจะต้องวางแผนว่าจะ "หยุดเทคอนกรีต" ที่ตำแหน่งไหน ที่จะส่งผลกระทบต่อความแข็งแรงโดยรวมของโครงสร้างน้อยที่สุด
ข้อแตกต่างที่สำคัญที่สุด: Construction Joint vs. Cold Joint
นี่คือประเด็นที่ทำให้คนสับสนและกังวลมากที่สุดครับ รอยต่อทั้งสองชนิดนี้แตกต่างกันโดยสิ้นเชิง
คุณสมบัติ (Feature) | Construction Joint (รอยต่อที่ดี ✅) | Cold Joint (รอยต่อที่น่ากลัว ❌) |
การวางแผน | วางแผนล่วงหน้า โดยวิศวกร | เป็น อุบัติเหตุ ไม่ได้วางแผน |
การเตรียมผิว | มีการเตรียมผิวอย่างดี (สกัด,ทำความสะอาด) | ไม่มีการเตรียมผิว |
ผลกระทบ | แข็งแรงตามที่ออกแบบไว้ | เป็น จุดอ่อนร้ายแรง ของโครงสร้าง |
สาเหตุ | การแบ่งงานตามแผน | รถปูนช้า, เครื่องจักรเสีย, ฝนตก |
หลังจากคอนกรีตได้อายุกำหนดและทำการถอดแบบแล้ว เรามาดูผลลัพธ์และวิธีการตรวจสอบคุณภาพกันครับ
ภาพรวม: ผิวเสาโดยรวมมีความเรียบเนียน จะสังเกตเห็นรอยต่อที่ระดับความสูง 3 เมตรได้อย่างชัดเจน ส่วนของเสาช่วงบนที่เทพร้อมคานรัดหัวเสาก็เป็นเนื้อเดียวกันอย่างสมบูรณ์
Checklist การตรวจสอบรอยต่อ:
การเชื่อมต่อของผิว (Bonding): ผิวคอนกรีตเก่าและใหม่บริเวณรอยต่อมีการเชื่อมต่อกันดี ไม่มีลักษณะของการแยกชั้นออกจากกันอย่างชัดเจน
รอยแตกร้าว (Cracks): ไม่ปรากฏรอยแตกร้าวใดๆ ที่บริเวณรอยต่อ ซึ่งบ่งชี้ว่าคอนกรีตประสานตัวกันได้ดี
โพรงหรือตามด (Honeycombing): ไม่พบโพรงขนาดใหญ่ แต่มีรอยตามดเล็กน้อยเกิดขึ้น
จากการตรวจสอบอย่างละเอียด พบรอยตามดขนาดเล็กที่มีความลึกประมาณ 2-5 มม. ซึ่งเกิดขึ้นจากสาเหตุที่คาดการณ์ได้คือ รอยต่อของไม้แบบเสาในบางจุดอาจไม่สนิท 100% ทำให้ "น้ำปูน" (Cement Paste) ส่วนที่ละเอียดที่สุดรั่วไหลออกไปบ้าง เหลือไว้เพียงทรายและหินเล็กๆ
คำถามสำคัญ: รอยตามด 2-5 มม. นี้ กระทบต่อความแข็งแรงของโครงสร้างหรือไม่?
คำตอบคือ ไม่กระทบต่อกำลังรับน้ำหนักหลักของโครงสร้างครับ เหตุผลเพราะ:
ความลึกน้อยกว่าระยะหุ้ม (Covering): รอยตามดลึกเพียง 2-5 มม. ซึ่งยังอยู่แค่บริเวณผิวคอนกรีต ยังไม่ลึกถึงเหล็กเสริมที่อยู่ข้างใน ซึ่งโดยทั่วไปจะมี "ระยะหุ้มคอนกรีต" ประมาณ 25-30 มม. ทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกันเหล็กเสริมอยู่แล้ว
โครงสร้างหลักยังสมบูรณ์: กำลังรับน้ำหนักหลักของเสามาจากแกนคอนกรีตภายในและเหล็กเสริม ซึ่งยังคงแข็งแรงและไม่ได้รับผลกระทบ
จาก Case Study นี้พิสูจน์ให้เห็นว่า การหยุดเทคอนกรีตเพื่อสร้าง Construction Joint เป็นเรื่องที่สามารถทำได้และปลอดภัย หากมีการวางแผนที่ดี ซึ่งประกอบด้วย:
การเตรียมผิวหน้าคอนกรีตเก่า ให้หยาบและสะอาด
การวางแผนตำแหน่งรอยต่อ ในจุดที่เหมาะสม
ความต่อเนื่องของเหล็กเสริม ที่วิ่งผ่านรอยต่อ
การเลือกใช้วิธีนี้ ดีกว่าการเสี่ยงเทคอนกรีตครั้งเดียวแล้วเกิดเป็นโพรงขนาดใหญ่ ซึ่งจะส่งผลเสียต่อความแข็งแรงของโครงสร้างมากกว่าอย่างเทียบไม่ได้ เพราะฉะนั้น สิ่งสำคัญที่สุดในงานคอนกรีต คือการเน้นที่ "คุณภาพของเนื้อคอนกรีต" และทำงานให้ถูกต้องตามหลักวิศวกรรม การมีรอยต่อที่ถูกควบคุมคุณภาพจึงไม่ใช่เรื่องเสียหาย แต่เป็นเครื่องยืนยันถึงความใส่ใจในทุกขั้นตอนครับ
วีดีโอตรวจรอยต่อเสา
วีดีโอขั้นตอนการทำงาน
ความคิดเห็น